"Mirsat en geniş kapıya doğru yürüdü: Bronz kaplı devasa bir giriş. Coşkuyla "İmparator Kapısı" diye fısıldadı. Bizans zamanında bu kapıyı sadece imparator kullanabiliyordu......
....Mirsat bakışlarını kapının üstündeki mozaiğe kaldırdı. Mozaikte Pantokrator İsa'nın resmi vardı: sağ eliyle kutsarken sol elinde Yeni Ahit' i tutan İsa'nın ikonik görüntüsü." s.486
Ayasofya’ya girdikten sonra koridor boyunca sağ tarafta bulunan 9 kapıdan kubbeli asıl bölüme geçilmektedir. O dönem hıristiyanlaştırılmaya çalışılan paganların koridorda tutularak bu kapılardan içeriye bakmalarının ve devasa yapı karşısında etkilenmelerinin sağlandığı söylenmektedir. Bu kapılardan ortadaki İmparator Kapısıdır ve İmparator sadece bu kapıdan giriş yapar. Kapının üzerinde Pentakrator İsa mozaiği bulunur. Mozaikte İsa’nın sol elinde tuttuğu kitabın üzerinde “Ben dünyanın nuruyum, barış sizinle olsun” yazarken, içerideki 40 metre yükseklikteki kubbenin ortasında, Nur Suresinde ise “Allah göklerin ve yerin ışığıdır. Size barışı getirecek olan Allah’ın kendisidir”yazıyor.
"Deisis mozaiği, Pantokrator İsa tartışmasız binadaki en gizemli parçalardan biriydi." s.491
Ayasofya’daki Deisis Mozaiği Rönesans etkileri taşımaktadır. Karşısında da Haçlı Seferinde İstanbul’a gelen Latin ordusu komutanı Enrico Dandolo’nun mezarı bulunmaktadır.
Deisis mozaiği Doğu Roma resim sanatında Rönesansın başlangıcı kabul edilmektedir. Kıyamet gününde insanlığın affedilmesi için Meryem ve Yahya’nın İsa’ya yakarmaları tasvir edilmektedir. Tasvirlerdeki canlılık dikkat çekicidir. 1264 yılında yapılan bu mozaikte yer alanın kim olduğu tartışma konusu. Yakın döneme kadar Hz.İsa olduğu söylenirken araştırmacı Solarion bunun Tyanalı (Kemerhisarlı) Apollonius olduğunu ileri sürdü ve kanıt olarak sağ kaşının üzerindeki 11 sayısını gösterdi, Pisagor tarikatına mensup Apolloniusda bu işaret vardı. Figürün Hz.İsa’ya benzetilmiş olması o dönem paganların zorla hıristiyanlaştırılmış olmalarına bağlanıyor. Mozaikteki Meryem figürü ellerini Hz.İsa’ya uzatmış vaziyette. Oysa Hıristiyan geleneğine göre ellerinde ya İncil ya da Hz.İsa olması gerekiyor. Bu yüzden figürün aslında Mecdelli Meryem olduğu iddia ediliyor.
Deisis
“Uçak bir sis tabakası arasından alçalırken Langdon’ın gözleri uzaktaki bir şehri tarayarak bulmaya geldikleri büyük yapıyı aradı. Enrico Dandolo’nun mezarının bulunduğu yer.” syf 468
Papa , Latin orduları komutanı Dandolo’ya İstanbul’u alma görevini vermiştir. Dandolo 90 lı yaşlarında ve kör ama açgözlü zakaya sahip bir adamdır. Bizans hükümdarı ise Dandolo’ya haber göndermiş ve İstanbul’u işgal ederse, İstanbul’un da kendisini öldüreceğini söylemiştir. Dandolo şehre girmiş ve dört günde savaşı kazanmış ama kısa süre sonra ölmüştür. Ayasofya’daki mezar orijinal değildir, Ayasofya’daki bir tadilat sırasında İtalyan asıllı mimarların bu köşeye mezartaşını gizlice? yerleştirmiş olduğu ve kimsenin farketmediği iddia edilmektedir.
Dandolo'nun mezartaşı
Dandolo haçlılara nasihat ediyor- Gustave Dore
Sonsuz gibi görünen sıralar halinde titizlikle dizilmiş yüzlerce kalın dorik sütun, sarnıcın kubbeli tavanını desteklemek için sudan çıkarak dokuz metre yükseliyordu.Syf 503
"Medusa'nın yılan dolu başının büyük kısmı suyun altında kalmıştı ama yukarıda duran gözleri,sol taraftaki lagüne dönmüştü."Syf 507
Medusa figürlerinden iki tanesi İstanbul Yerebatan Sarnıcı’ da bulunmaktadır. Sarnıcın kuzeybatı köşesindeki iki sutunun altında kaide olarak kullanılan Roma Çağına ait iki Medusa başı bulunmaktadır. IV. yüzyıla ait bu başların hangi yapıtlardan alındığı bilinmemekle birlikte Genç Roma Çağına ait antik bir yapıdan sökülerek buraya getirildiği ve sarnıcın inşaatında salt sutun kaidesi olarak ihtiyaç duyulduğu için kullanıldığı araştırmacılar tarafından kabul görmektedir.Medusa başı eski Bizans’ta kılıç kabzalarına ve sutun kaidelerine ters ve yan olarak işlenmiş ve böylelikle kötülüklerden korunulacağına inanılmıştır. Yerebatan Sarnıcındaki iki Medusa başından biri ters diğeride yan olarak sütun kaidelerine yerleştirilmiştir.
